Herpangina
เป็นโรคที่มีอาการเร็ว ผู้ป่วยมักมีไข้สูง 39-40 ºซ. และไม่ยอมกินอาหารหรือดูดนม อาจมี febrile convulsion ได้
เชื้อที่เป็นสาเหตุ
Coxsackie A อย่างน้อย 9 ชนิด และบางครั้งก็เกิดจาก enterovirus
การตรวจร่างกาย
คอแดง และมี vesicles หรือแผลตื้นๆ บริเวณ soft palate แถว anterior pillar, tonsil และ pharynx lesion จะเป็นกลุ่มมีจำนวนไม่แน่นอน อาจมี 2-3 lesions จนถึง 30 lesions ก็ได้ โรคนี้จะมีไข้ราว 3 วัน อาการเจ็บคอจะหายภายใน 3-5 วัน แผลจะหายไปเรียบร้อยภายใน 1 อาทิตย์หลังมีอาการ
การรักษา
เพียงให้ยาลดไข้ และให้กินอาหารเหลว เด็กมักจะชอบกินของเย็นๆ
Hand foot mouth disease
เป็นลักษณะอาการของโรคที่มี vesicle และ ulcerative lesions แถว ปาก มือ เท้า และก้น พบในเด็กต่ำกว่า 9 ปี
อาการ
อาการเริ่มแรกจะมีไข้ปานกลาง เจ็บคอและปาก ต่อมาจะมี lesion คล้ายๆ กับ herpangina แต่การกระจายของ lesion จะต่างจาก herpangina โดยโรคนี้จะพบ lesion แถวบริเวณกระพุ้งแก้ม ลิ้น
macule, vesicle และแผลตื้นๆ จะเกิดใน 1-2 วัน แผลขนาด 1-2 มม. อาจเกิดได้จากการรวมตัวของ lesion หลายๆ อันที่อยู่เคียงกัน
ผื่นแถวมือ เท้า เป็นชนิด maculopapular เกิดในเวลาไล่เลี่ยกันกับ lesion ในปาก lesion พวกนี้จะพบในที่อื่นๆ ของร่างกายด้วยโดยเฉพาะแถวก้น lesion พวกนี้จะไม่เป็นตุ่มใส
เชื้อที่เป็นสาเหตุ
Coxsackie viruses A 5, 10 และ 16
การตรวจร่างกาย
จะพบ lesion ดังกล่าวแล้วในปาก มือ เท้า lesion ถ้ามีแถวฝ่ามือ ฝ่าเท้า จะมีมาก ลึก คลำดูคล้ายเมล็ดข้าว
การดำเนินของโรค
lesion จะคงอยู่ราว 1-6 วัน การหายจะเป็นไปโดยสมบูรณ์ ไม่มี ร่องรอย โรคนี้ไม่พบเป็นในผู้ใหญ่
การรักษา
เป็นโรคที่หายเอง รักษาตามอาการแบบ Herpangina
ที่มา:พิเศษพงศ์ ปัทมะสุคนธ์