เมื่อไรถือว่าเด็กช้าด้านการพูด ?
ถือหลักง่ายๆ ดังนี้ คือ
อายุ 1 ปี
ต้องพูดคำที่มีความหมายได้อย่างน้อย 1 คำ (นอกเหนือจากเรียกผู้เลี้ยงดู เช่น พ่อหรือแม่ หรือน้า) ต้องทำตามคำสั่งง่ายๆ (ที่ให้เด็กทำอะไรเพียงอย่างเดียว) เช่น นั่ง, ยืนขึ้น เป็นต้น (โดยไม่ทำท่าทางประกอบคำสั่ง)
อายุ 2 ปี
ต้องพูดได้เป็นวลีหรือประโยคที่มีคำ 2 คำรวมกัน เช่น กินข้าว, ไปเที่ยว เป็นต้น ต้องทำตามคำสั่งที่ให้ทำ 2 สิ่งได้ เช่น หยิบช้อนส่งให้พ่อและเอาลูกบอลส่งให้แม่ (โดยไม่ทำท่าทางประกอบคำสั่ง)
อายุ 3 ปี
ต้องพูดคุยโต้ตอบกันได้ เล่าเรื่องให้คนแปลกหน้าฟังแล้วเข้าใจได้ถึง 75%
อายุ 4 ปี
เล่าเรื่องต่างๆ ได้รู้เรื่อง คนแปลกหน้าฟังแล้วเข้าใจ 100%
เมื่อพบว่าเด็กช้าด้านการพูด ต้องนึกถึงสาเหตุดังนี้
1. ความบกพร่องของการได้ยิน เช่น หูหนวกสนิท หรือการได้ยินบกพร่อง อย่างมากที่เสียงความถี่สูง ดังนั้นควรส่ง hearing test ทุกราย
2. ปัญญาอ่อน เป็นสาเหตุของเด็กช้าด้านการพูดที่พบบ่อยที่สุด แต่เด็กปัญญาอ่อนต้องช้าด้านอื่นๆ ด้วย เช่น ช้าด้านความเข้าใจในภาษา ช้าในการช่วยเหลือตัวเอง เป็นต้น
3. อวัยวะเกี่ยวกับการพูดผิดปกติ เช่น cleft palate
4. Infantile autism เด็กกลุ่มนี้มีความผิดปกติด้านอื่นๆ ด้วยคือ ไม่สบ ตากับใครเลย ไม่สนใจหรือเข้าหาคนรอบข้าง และมีพฤติกรรมแปลกๆ
5. Developmental language disorder เด็กกลุ่มนี้ช้าด้านการพูด เพียงอย่างเดียว โดยที่พัฒนาการด้านอื่นๆ ปกติทุกอย่าง
6. Maternal deprivation syndrome มีประวัติเปลี่ยนผู้เลี้ยงดูบ่อย มาก โดยเฉพาะหลังอายุ 6 เดือน หรือไม่มีใครดูแลเด็กโดยเฉพาะเด็กไม่สามารถมีความผูกพันกับบุคคลหนึ่งบุคคลใดได้
ส่วนเรื่อง tongue-tie และการพูด 2 ภาษากับเด็ก ไม่ถือว่าเป็นสาเหตุ ของเด็กช้าด้านการพูด
การรักษา
รักษาตามสาเหตุที่ทำให้เด็กช้าด้านการพูด เช่น หูหนวก อาจต้องใส่เครื่องช่วยได้ยิน หรือ cleft palate อาจต้องผ่าตัดแก้ไข หรือ Infantile autism และ Maternal deprivation syndrome ต้องปรึกษาจิตแพทย์เด็ก เป็นต้น
ที่มา:ปิยาณี ชัยวัฒนพงศ์
ชาญวิทย์ เงินศรีตระกูล