หมายถึงการถ่ายปัสสาวะลำบากและมีอาการปวดแสบร่วมด้วย ซึ่งอาการนี้ บ่งถึงการระคายเคืองต่อกระเพาะปัสสาวะหรือท่อปัสสาวะ อาจจะเกิดจากการติดเชื้อ สารเคมี หรือการได้รับภยันตราย อาการปวดตอนสุดท้ายของการปัสสาวะแสดงว่าพยาธิ สภาพอยู่ที่ bladder trigone สาเหตุของการปวดแสบเวลาปัสสาวะที่พบบ่อยที่สุดคือการติดเชื้อของระบบทางเดินปัสสาวะ
สาเหตุของ Dysuria
1. โรคติดเชื้อ
1.1 Urethritis จาก Neisseria gonorrhea, Chlamy¬dia, pinworms
1.2 Cystitis จากเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรีย
2. การระคายเคืองจากสารเคมี (Chemical irritation) จาก
detergent, perfumed soap, bubble bath
3. Trauma จากนิ่ว, local injury, masturbation
การวินิจฉัย
จะต้องให้ความสำคัญ และรีบวินิจฉัยในรายที่เกิดจากการติดเชื้อ
ประวัติ ต้องเน้นถึง
-การได้รับภยันตรายบริเวณอวัยวะเพศและช่องท้องตอนล่าง ซึ่งบางครั้ง อาจจะไม่ได้ประวัติ หรือได้รับการปฏิเสธในรายที่มี
-ในเด็กโตหรือวัยรุ่น การถามประวัติเกี่ยวกับการติดเชื้อหนองในมีความลำบาก และต้องอาศัยความละเอียดอ่อน
-พยาธิเส้นด้าย ซึ่งอาจจะทำให้เกิด meatitis หรือ vaginitis ได้ ในเด็กผู้หญิง
-ถ่ายปัสสาวะมีก้อนกรวด, ทราย ในรายที่เกิดจากนิ่ว
-การดูแลความสะอาดบริเวณ perineum
การตรวจร่างกาย นอกจากการตรวจทั่วๆ ไปแล้ว จะต้องเน้นการตรวจบริเวณอวัยวะเพศ และระบบทางเดินปัสสาวะ ตั้งแต่ meatus, urethra, vagina
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
-gram stain และเพาะเชื้อในรายที่มีหนองไหลจาก urethra หรือ vagina
-ตรวจปัสสาวะ และเพาะเชื้อในเด็กทุกรายที่มีอาการปวดแสบเวลา ปัสสาวะ
-ตรวจทางรังสีภาพ ในรายที่สงสัยนิ่ว
แนวทางในการวินิจฉัย dysuria
การรักษา
รักษาอาการปวด
-ดื่มน้ำมากๆ เพื่อทำให้ปัสสาวะเจือจาง อาจจะทำให้อาการปวดท้องน้อยลง
-Phenazopyridine HCl (Pyridium) ซึ่งเป็น urinary analge¬sic ให้ในเด็กที่มีอายุมากกว่า 6 ปี ใช้ขนาด 10 มก./กก./วัน แบ่งให้วันละ 3-4 ครั้ง
รักษาตามสาเหตุ
ที่มา:ศิริ ขอประเสริฐ