การเปลี่ยนแปลงของความกดดันอากาศมักจะทำให้เกิดอาการปวดหู หูอื้อ ภาวะนี้พบได้บ่อยในผู้ที่นั่งเครื่องบิน และผู้ที่ดำน้ำลึก มักมีอาการเพียงเล็กน้อยและหายได้เองในเวลาสั้นๆ เป็นส่วนใหญ่ ที่มีอาการรุนแรงพบได้น้อย
สาเหตุ
การกลืนหรือหาวจะทำให้หูชั้นกลางมีการปรับความดันอากาศให้เท่ากับหูชั้นนอกในคนปกติ โดยจะทำท่อยูสเตเชียนจะเปิดให้อากาศมีการเคลื่อนตัวเข้าออกเพื่อปรับความดันในหูชั้นกลางและหูชั้นนอกให้เท่ากันตลอดเวลา
แต่ในขณะที่เป็นไข้หวัด ไซนัสอักเสบ หวัดภูมิแพ้ ผู้ป่วยจะมีภาวะอุดกั้นของท่อยูสเตเชียน เมื่อความดันอากาศเปลี่ยนแปลงหูชั้นกลางกับหูชั้นนอกก็ไม่สามารถปรับความดันให้เท่ากันได้เยื่อแก้วหูจะถูกกดเข้าหรือดันให้โป่งออก ภายในหูชั้นกลางมีน้ำเลือดคั่งจึงทำให้มีอาการปวดหูและหูอื้อเกิดขึ้น
อาการ
หลังจากนั่งเครื่องบินหรือดำน้ำลึกมักจะพบว่าผู้ป่วยมีอาการปวดหู หูอื้อ หูตึงเล็กน้อย มีเสียงดังในหู เวียนศีรษะ อาจพบเป็นที่หูข้างเดียวหรือทั้งสองข้างก็ได้ มักจะมีอาการอยู่นานเพียง 2-3 ชั่วโมงแล้วหายไปได้เองเป็นส่วนใหญ่ แต่ก็อาจมีอาการปวดหูรุนแรง หูตึงอย่างมาก มีเลือดออกจากหู หรือมีอาการบ้านหมุนร่วมด้วยในบางราย
สิ่งตรวจพบ
มักตรวจพบว่าเยื่อแก้วหูของผู้ป่วยถูกดึงเข้าหรือโป่งออก อาจพบว่าผู้ป่วยมีรอยห้อเลือดที่เยื่อแก้วหู เยื่อแก้วหูทะลุ หรือมีเลือดออกจากหูในรายที่เป็นมาก
ภาวะแทรกซ้อน
อาจทำให้ผู้ป่วยเกิดภาวะแทรกซ้อนทำให้เยื่อแก้วหูทะลุ หูชั้นกลางอักเสบ หรือหูตึงได้
การรักษา
1. ให้กินยาสูโดเอฟีดรีน และยาแก้ปวด ถ้าภายใน 2-3 ชั่วโมงอาการปวดหู หูอื้อยังไม่หาย ควรให้ยาแก้แพ้แก่ผู้ป่วยถ้าเป็นหวัดภูมิแพ้ ถ้าเป็นไข้หวัด หรือไซนัสอักเสก็ให้การรักษาควบคู่กันไปด้วย
2. ควรส่งผู้ป่วยปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ ถ้าภายใน 1 สัปดาห์อาการยังไม่ทุเลา หรือปวดรุนแรง เยื่อแก้วหูทะลุ หรือมีเลือดออกจากหู เพื่อระบายเลือดที่คั่งอยู่ในหูชั้นกลางและปรับความดันในหูชั้นกลางให้เท่ากับหูชั้นนอกอาจจำเป็นต้องทำการเจาะเยื่อแก้วหูในบางราย
ข้อแนะนำ
ถ้าหากมีอาการหูอื้อเกิดขึ้นขณะเครื่องบินขึ้นหรือลง เพื่อช่วยให้เปิดท่อยูสเตเชียนให้ลมผ่านเข้าออกปรับความดันในหูชั้นกลางให้รีบทำการเป่าลมในปากโดยปิดปากและบีบจมูก ซึ่งจะทำให้อาการทุเลาได้ทันที แต่ควรไปปรึกษาแพทย์ถ้าหลังจากเครื่องบินลงแล้ว 2-3 ชั่วโมงอาการยังไม่ดีขึ้น
การป้องกัน
ควรหลีกเลี่ยงการนั่งเครื่องบินและการดำน้ำลึกขณะที่เป็นหวัดหรือไซนัสอักเสบ หรือใช้ยาพ่นจมูกที่เข้ายาแก้คัดจมูก พ่นเข้าจมูกข้างละ 4 ครั้ง หรือก่อนออกเดินทาง 30-60 นาที ให้กินสูโดเอฟีดรีน ถ้าหลีกเลี่ยงการเดินทางด้วยเครื่องบินไม่ได้ หรือก่อนออกเดินทาง 30-60 นาทีควรกินยาแก้แพ้ในรายที่เป็นโรคหวัดภูมิแพ้