Acute herpetic gingivostomatitis
เป็นสาเหตุของการเจ็บป่วยที่พบบ่อยที่สุดในเด็ก 1-4 ปี โรคนี้อาจพบได้ในผู้ใหญ่ด้วย
อาการ
ไข้สูง ร้องกวน และเจ็บปาก ไม่ยอมกินอาหารหรือดูดนม
เชื้อที่เป็นสาเหตุ
Herpes simplex virus
การตรวจร่างกาย
เด็กมีนำลายไหล มีกลิ่นปาก ตรวจในคอจะพบมี lesion เป็นแผลสีเหลืองเทา ขนาด 2-10 มม. มักพบแถวกระพุ้งแก้ม เหงือก และลิ้น บางครั้งจะพบแผลที่เพดานปาก และ fauces มักคลำต่อมน้ำเหลืองบริเวณ submandibular ได้ ต่อมจะบวม โต และกดเจ็บ ข้อแตกต่างจาก herpangina คือ โรคนี้มักเป็นในส่วน anterior ของช่องปาก ส่วน herpangina มักเป็นส่วนหลัง
การรักษา
โรคนี้จะหายเองภายใน 5-7 วัน และมักจะหายเจ็บใน 2-4 วัน ก่อน lesion จะหายไป ให้เพียงยาลดไข้ ถ้าเจ็บปวดทรมานมากอาจให้ยาชาเฉพาะที่ vis¬cous xylocaine 1% ลัก 0.5 มล.ทาบริเวณที่เป็นก่อนรับประทานอาหารสัก 10 นาที ระวังอย่าให้มากกว่า 4 ครั้งต่อวัน และอย่าให้ขนาดมาก เพราะจะทำให้ในปากชาจนไม่รู้ว่าอาหารเย็นหรือร้อน ตลอดจน gag reflex อาจจะเสียไปได้ อาหารเหลวที่เย็นจะช่วย ให้เด็กรับประทานอาหารได้บ้าง แต่ในรายที่เป็นรุนแรงรับประทานอาหารอะไรไม่ได้เลยก็ควรจะงดอาหารทางปาก และให้น้ำเกลือแทนชั่วคราว
Vincent angina (necrotizing ulcerative gingivitis)
พบในเด็กที่ป่วยเรื้อรังหรือขาดอาหาร พบน้อยในเด็กปกติ
เชื้อที่เป็นสาเหตุ
overgrowth ของ fusiform bacilli หรือ spirochete อาการไข้ อ่อน เพลีย และมีกลิ่นปากเหม็น
ตรวจร่างกาย
พบมี necrotic membrane สีเทาที่เหงือก ร่วมกับมีแผลขนาดเล็กเจ็บ ปวดมากบนเหงือกที่บวมแดง ดูคล้าย herpetic stomatitis
การรักษา
ให้ยาลดไข้ อาหารเหลว บ้วนปากด้วย 3% hydrogen peroxide ตอนตื่นนอนเช้า จะพบมีอาการดีขึ้นอย่างรวดเร็วภายใน 48 ชั่วโมง
ที่มา:พิเศษพงศ์ ปัทมะสุคนธ์