ในเด็กแรกคลอด อาจพบมี undescended testis ร้อยละ 2.7 เด็กอายุ 1 ปีจะพบ undescended testis ลดลงเหลือร้อยละ 0.8
สาเหตุ ของ Undescended testis
1. Retractile testis เป็นสาเหตุที่พบบ่อยที่สุด จะมีประวัติเคยมี testis อยู่ใน scrotal sac มาก่อน หรือถ้าเด็ก relax กำลังหลับ แช่น้ำอุ่น จะคลำ testis ได้ใน scrotal sac หรือ testis อาจอยู่บริเวณ inguinal canal ก็ได้ แต่สามารถคลำและทำให้ testis เข้ามาอยู่ใน scrotal sac ได้โดยการคลำตรวจธรรมดา
2. Ectopic testis พวกนี้ testis อยู่ผิดที่ เช่น อยู่ที่ suprapubic area, perineum แต่พบบ่อยอยู่ที่ subcutaneous tissue หน้าต่อ fascia ของ inguinal canal ไม่สามารถ manipulate ให้ลงมาอยู่ใน scrotal sac ได้
3. True undescended testis testis จะอยู่ระหว่างทาง ตั้งแต่ใน
intraabdomen จนถึงพ้นจาก external inguinal ring เล็กน้อย
4. Anorchia พบน้อย ไม่มี testicular tissue เหลืออยู่ในร่างกาย แยกโดยใช้ clinical จาก true undescended testis ไม่ได้จนกว่าจะทำการผ่าตัด explore บริเวณ inguinal และ intraperitoneum แล้วไม่พบ testis หรือเมื่อให้ HCG stimulation ไม่พบ rising of testosterone แสดงว่าไม่มี function¬ing testicular tissue.
ข้อปฏิบัติ
1. ถามประวัติว่าเคยคลำได้ testis ใน scrotal sac มาก่อนหรือไม่
2. ประวัต undescended testis ในครอบครัว
3. ตรวจร่างกาย โดยพยายามคลำ testis ว่าอยู่ตำแหน่งใด ควรตรวจคลำอย่างระมัดระวังด้วยมือที่อุ่น ขณะผู้ป่วยอยู่ในภาวะ relax และการใช้สบู่จะช่วยให้คลำ พบ testis ที่อยู่บริเวณ inguinal ได้ง่ายขึ้น
4. Define สาเหตุของ undescended testis
5. ให้การรักษาดังนี้
5.1 Retractile testis ไม่ต้องให้การรักษาใดๆ testis จะลงสู่ scrotal sac ได้เอง
5.2 True undescended testis อัณฑะที่ไม่สามารถลงมาได้เอง หลังจากอายุ 9-12 เดือน จัดว่าเป็น cryptorchidism ต้องให้การรักษาโดยฉีด HCG 1,500 ยูนิตเข้ากล้ามสัปดาห์ละครั้งนาน 5 สัปดาห์ แล้วรอดูผล 2-3 เดือน บางรายจะได้ผล แต่ถ้าไม่ได้ผล ควรตรวจหาตำแหน่งของ testis โดยการทำ ultrasono¬graphy หรือโดยการทำ selective arteriography, venography เป็นต้น แล้วปรึกษาศัลยกรรมเพื่อพิจารณาทำ orchidopexy ต่อไป ควรทำผ่าตัดก่อนอายุ 2 ขวบ เพื่อป้องกัน infertility, histologic change of testicular cells, และเพื่อป้องกัน psychological disturbances ที่อาจเกิดขึ้น จากการทำผ่าตัดบริเวณอวัยวะเพศ โดยเฉพาะในเด็ก 3-6 ปี ซึ่งเป็นวัยที่มี castration fear อยู่ แต่ถ้าจำเป็นต้องผ่าตัดในวัยนี้ ควรคำนึงถึงผลต่อจิตใจของเด็ก และเตรียมจิตใจเด็กให้พร้อมเสียก่อนที่จะทำการผ่าตัด
5.3 Anorchia ถ้าให้ HCG แล้วไม่พบ rising of testosterone level แสดงว่าไม่มี functional testicular tissue ก็ไม่จำเป็นต้องทำการผ่าตัด แต่ต้องให้ testosterone เมื่ออายุย่างเข้าสู่วัยหนุ่ม เพื่อให้มีการเปลี่ยนแปลงทางเพศเข้าสู่วัยหนุ่มต่อไปตามปกติ
ที่มา:นฤมล ภัทรกิจวานิช