โรคติดเชื้อแบคทีเรียที่ผิวหนัง

เกิดตามหลังการทำลาย barrier ของผิวหนัง เช่น ถูกยุงหรือแมลงกัดการเกา มีบาดแผล อาการแสดงทางผิวหนังเป็นได้หลายแบบ ขึ้นกับ strain, ชนิดเชื้อที่พบบ่อยได้แก่ impetigo, folliculitis, ฝี (furuncles) เป็นต้น

Impetigo เป็นตุ่มพุพองตื้นๆ เริ่มจากเป็นตุ่มแดง (macule) ต่อมาเป็น ตุ่มน้ำหนอง (pustule) มักเป็นตามหน้า คอ แขน มือเท้า มี 2 แบบคือ

1. Impetigo contagiosa เป็น vesicles มีหนอง แตกง่าย เมื่อแตกจะมีน้ำเหลืองเยิ้ม ต่อมาแห้งกรังเป็น crust คลุมอยู่ เมื่อแกะ crust ออกจะมีน้ำเหลืองเยิ้มออกมาอีก ติดต่อง่ายมาก ลามไปส่วนอื่นของร่างกายได้ง่ายโดยการ contact กับน้ำเหลือง เด็กจะมีอาการคันและเจ็บ สาเหตุเกิดจากเชื้อ β-hemolytic streptococci เด็กอาจมีไข้และมีต่อมน้ำเหลืองบริเวณใกล้เคียงโตได้ บางรายมีเชื้อ staphylococci colonize ร่วมด้วย

2. Bullous impetigo เป็นตุ่มพุพองขนาดใหญ่ มีน้ำใสหรือหนองอยู่ภายใน ผิวบางแตกง่าย เมื่อแตกออกจะมี base แดงเยิ้ม ไม่มี crust มักไม่มีไข้ ถ้ามีก็ในระยะหลังๆ เกิดจากเชื้อ Staphylococcus aureus ติดต่อลามไปส่วนอื่นๆ ได้ง่าย อาจเป็นมากจนเกิดเป็น Staphylococcus scalded skin syndrome ได้ bullous impetigo มักเป็นตามบริเวณหน้า หลัง สะโพก

การรักษา
-อาบน้ำ สวมเสื้อผ้าสะอาด
-ไม่แกะเกาพุพอง
-ฟอกบริเวณตุ่มพุพองด้วย hexachlorophene ล้างด้วยน้ำ หรือน้ำเกลือจนสะอาด ซับให้แห้งแล้วทาด้วย antibiotic ointment เช่น bacitracin, polymyxin, gramicedin
-ถ้าเป็นมากควรให้ systemic antibiotic เช่น penicillin, erythromycin, dicloxacillin นาน 7-10 วัน ตามความรุนแรงของโรค และลักษณะแผล

Folliculitis เป็นการอักเสบของรูขุมขน อาจตื้นหรือลึก ลักษณะเป็นตุ่ม หนองเล็กๆ นูน แดงรอบๆ อาจมีเส้นผมหรือขนแทงผ่านตุ่มหนองออกมา มักเป็นที่หน้า ศีรษะ แขนขา เกิดจากเชื้อ staphylococci เป็นส่วนใหญ่ บางรายเกิดจาก streptococci, proteus, pseudomonas

การรักษา เหมือน impetigo

Furuncles เป็นการอักเสบรอบๆ รูขุมขน ทำให้มีหนองที่ผิวหนังและไขมันใต้ผิวหนัง มีเนื้อตายตรงกลาง ในรายที่เป็นรุนแรงอาจมีไข้ ต่อมน้ำเหลืองโต พบที่ต้นคอ หน้า ก้น ต้นขา รักแร้ เกิดจากเชื้อ staphylococci

การรักษา  ให้ยา systemic antibiotic และถ้ามีขนาดใหญ่ควรเจาะ หรือผ่าเอาหนองออก

Ecthyma เป็นตุ่มหนองที่ขอบแผลนูนและก้นแผลลึก ระยะแรกจะเป็น vesicles หรือ vesiculopustule ที่มี base แดง มี crust ติดแน่น เมื่อแกะ crust ออกจะเห็นก้นแผลอยู่ แผลจะเจ็บ หายช้า ใช้เวลานานหลายสัปดาห์ ตุ่มหนองอาจกระจายไปส่วนอื่นได้ เกิดจากเชื้อ streptococci ถ้าเป็นนานจะมีเชื้ออื่นขึ้นในแผลด้วย

การรักษา เหมือน impetigo

ที่มา:นฤมล  ภัทรกิจวานิช