ท่อน้ำตาตันในทารกหลังคลอด

ท่อน้ำตาตัน (Dacryostenosis, congenital nasolacrimal duct obstruction)
เป็นภาวะอุดตันของ nasolacrimal duct เนื่องจากความผิดปกติในการ เจริญเติบโตของ lacrimal passage ที่เกิดขึ้นในช่วง 4-6 เดือนของการตั้งครรภ์ อาจมี epithelial remnants หรือมี membrane กั้นอยู่ที่ส่วนปลาย

อาการแสดง : เริ่มมีอาการภายใน 1 สัปดาห์หลังคลอด โดยเด็กจะมีน้ำตาเอ่อตลอด (epiphora)และมีคราบขี้ตา (crusting) ติดที่ขนตา แยกจากเยื่อบุตาอักเสบ (conjunctivitis) ตรงที่ไม่มีการอักเสบของเยื่อบุตา มากกว่าร้อยละ 80 จะหายเองได้ใน 3 เดือน

การรักษา : ผู้ป่วยส่วนใหญ่อาการไม่รุนแรง ตอบสนองดีต่อ conservative treatment โดยนวดบริเวณ lacrimal sac คลึงเบาๆ ไล่ลงมาตามแนวของ nasolacrimal duct นวดวันละหลายๆ ครั้ง อย่างน้อยก็ในช่วงที่กำลังให้เด็กกินนมและให้ยาปฏิชีวนะหยอดตา ถ้าเด็กมีน้ำตาเอ่ออยู่นานเกิน 6 เดือน ควรส่งปรึกษาจักษุแพทย์

กรณีที่เกิด acute dacryocystitis ซึ่งไม่ค่อยพบในทารกแรกเกิด จะเห็น มีอาการบวมที่บริเวณ sac ซึ่งอาจจะแตกทะลุผิวหนังหรือกระจายไปยังบริเวณข้างเคียง จำเป็นต้องให้ systemic antibiotic และต้องปรึกษาจักษุแพทย์ เพราะมักต้องทำการผ่าเอาหนองออก ผู้ป่วยจึงจะมีอาการดีขึ้น

ที่มา:ประสิน  จันทร์วิทัน