ฮาวิกเฮิสท์ (1972, 1979) ได้เสนอลักษณะพัฒนาการตามขั้นตอนประจำวัย ตามลำดับจากขั้นหนึ่ง ถึงขั้นหนึ่ง แนวคิดของเขาไม่เน้นประเด็นใดหนึ่ง เหมือนทฤษฎีของฟรอยด์และแอริคสัน สิ่งที่เป็นกฎเกณฑ์ในทฤษฎีนี้คือพัฒนาการของบุคคลทุกๆ ด้าน เป็นกระบวนการที่ต่อเนื่อง และมีผลกระทบกันและกัน การพัฒนาที่เต็มขั้นและสมบูรณ์ขั้นต้น ส่งผลให้ขั้นต่อๆ ไปพัฒนาเต็มขั้นและสมบูรณ์แบบเช่นกัน หากมีคุณภาพไม่ถึงจุดสมบูรณ์ ขั้นต่อๆ ไปก็จะกระทบกระเทือนไปทุกๆ ช่วงวัย แนวคิดของฮาวิกเฮิสท์มักจะได้รับการวิจารณ์ว่า ตั้งอยู่บนฐานของสังคมวัฒนธรรมตะวันตกค่อนข้างมาก การนำไปตีความลักษณะพัฒนาการของมนุษย์ในสังคมวัฒนธรรมอื่นๆ ต้องคำนึงถึงความแตกต่างทางวัฒนธรรม (Lefrancois, 1990)
ขั้นตอนพัฒนาการของฮาวิกเฮิสท์
ที่มา:ศรีเรือน แก้วกังวาน
สาขาจิตวิทยา คณะศิลปะศาสตร์
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์