เป็นระบบการรักษาโรคโดยใช้การทดสอบกล้ามเนื้อ และวิธีการวินิจฉัยโรคแบบมาตรฐานอย่างอื่นๆ ที่มีการประเมินและบำบัดรักษาในแบบที่มุ่งเน้นที่โครงสร้าง เคมี และภาวะความคิดจิตใจของผู้ป่วย
การรักษาโรคของ คิเนซิโอโลยีประยุกต์ จะใช้โภชนาการ การดัดตน การกินอาหาร การกดจุด การออกกำลังกายและการศึกษา เพื่อฟื้นฟูความสมดุลในร่างกายและให้มีการปฏิบัติงานที่สอดคล้องกันอย่างราบรื่น เพื่อบำรุงรักษาร่างกายและจิตใจให้อยู่ในสภาพที่ดีตลอดชีวิต บางครั้ง คนมักจะเอาคิเนซิโอโลยีประยุกต์ไปสับสนกับคิเนซิโอโลยีมาตรฐานที่เป็นการศึกษาถึงหลักการต่างๆ ที่เกี่ยวกับกลไกและโครงสร้างของร่างกาย ซึ่งสัมพันธ์กับการเคลื่อนไหวของมนุษย์
ในปี ค.ศ. 1964 ตอนที่ ดร. จอร์จ กู๊ดฮาร์ต(George Goodheart) ซึ่งเป็นไคโรแพร็คเตอร์(chiropractor) รับรักษาโรคต่างๆ อยู่ในเมืองดีทรอยต์ รัฐมิชิแกน ของสหรัฐอเมริกา ขณะที่รักษาชายหนุ่มคนหนึ่งซึ่งเป็นโรคกล้ามเนื้อพิการขั้นร้ายแรงจนแผ่นกระดูกตรงไหล่ยื่นออกมาเหมือนกับปีกนก กู๊ตฮาร์ต พบว่าเมื่อกดลงที่กล้ามเนื้อที่มีชื่อว่า เซอร์ราตัส แอนทิคัส(serratus anticus muscle) ลึกๆ 2-3 วินาที กล้ามเนื้อนี้จะทำงานได้ดีขึ้นมาก ปัญหาของหนุ่มคนนี้จึงหมดไป และยังพบว่าสามารถทำกายภาพบำบัดกับกล้ามเนื้ออื่นๆ เพื่อปรับปรุงการทรงตัวได้เช่นกัน จึงได้ถือกำเนิดกระบวนการคิเนซิโอโลยีประยุกต์ ขึ้นเป็นครั้งแรก
แม้กู๊ดฮาร์ตจะเรียนมาทางไคโรแพร็คเตอร์ แต่ก็มีความรู้เรื่องการบำบัดรักษาโดยยึดหลักเมอริเดียนของทางตะวันออก รู้เทคนิคที่เกี่ยวกับการรักษาโรคด้วยการนวดกด ฯลฯ กระดูกบริเวณกะโหลกศีรษะ รู้เรื่องกายภาพวิทยา สรีรวิทยา ชีวเคมีและโภชนาการคลินิก เขาสอบสวนการค้นพบต่างๆ ของหมอกระดูกที่ชื่อว่า แชปแมน(Chapman) ซึ่งได้สาธิตให้เห็นถึงความสัมพันธ์ทางคลินิกระหว่างกล้ามเนื้อ อวัยวะและต่อมต่างๆ
กู๊ดฮาร์ตได้นำเอาโภชนาการและการบำบัดตามหลักเมอริเดียนของทางตะวันออก หรือการกดจุดเข้ามาสัมพันธ์กับการทำงานอย่างผิดปกติของกล้ามเนื้อในภายหลัง โดยตั้งสมมติฐานขึ้นว่า กล้ามเนื้อนั้นสัมพันธ์กับส่วนอื่นๆ ของร่างกาย ทำให้การทดสอบกล้ามเนื้อกลายเป็นเครื่องมืออย่างหนึ่งที่ใช้สำหรับการวินิจฉัยโรค และในที่สุดเขาก็ได้พัฒนาการทำแผนภูมิเกี่ยวกับปฏิกิริยาสะท้อนกลับของกล้ามเนื้อ ซึ่งเป็นปฏิกิริยาตอบโดยไม่ตั้งใจอย่างเป็นระบบ รวมทั้งผลกระทบของมันที่มีต่ออวัยวะต่างๆ ที่ตรงกัน
ดร.จอห์น เอฟ. ธี(John F. Thie) หมอไคโรแพร็คเตอร์ในเมืองพาซาดีนา รัฐแคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา ได้นำเอาคิเนซิโอโลยีประยุกต์ มาปรับปรุงให้ง่ายเข้า แล้วตั้งชื่อว่า “สัมผัสแห่งสุขภาพ”(Touch of Health)ในทศวรรษที่ 1970 สัมผัสแห่งสุขภาพ คนทั่วไปสามารถเรียนรู้และนำมาปรับใช้ในชีวิตประจำวันได้ เนื่องจากเป็นระบบการดูแลสุขภาพแบบช่วยตัวเองในทางปฏิบัติ
วิธีการที่มีชื่อเสียงรู้จักกันมากที่สุดของคิเนซิโอโลยีประยุกต์ คือการทดสอบกล้ามเนื้อ ซึ่งมีความคิดอยู่ว่า กล้ามเนื้อที่อ่อนแอจะก่อให้เกิดความตึงเครียดขึ้นกับกล้ามเนื้อที่ตรงกันข้ามและส่งผลให้อวัยวะที่ตรงกันกับกล้ามเนื้อนั้นทำงานผิดปกติไปด้วย
อวัยวะที่สำคัญทั้ง 12 อวัยวะของร่างกายสามารถใช้วิธีการทดสอบกล้ามเนื้อบอกได้ว่าระบบพลังงานของร่างกายตรงไหนมีความไม่สมดุล และจะช่วยแก้ไขความไม่สมดุลนั้นด้วย และบอกถึงสาเหตุของความไม่สมดุลได้ด้วยว่ามาจากโภชนาการ จิตวิทยา หรือเป็นเพราะโครงสร้างของร่างกาย
วิธีทดสอบง่ายๆ คือ ให้ผู้ทดสอบใช้แรงกดที่จุดต่างๆ บริเวณแขนหรือขา โดยให้ผู้รับการทดสอบพยายามฝืนแรงกดนั้นด้วยการขยับแขนหรือขา หากฝืนไม่ได้ก็แสดงว่าอวัยวะที่เกี่ยวข้องกับกล้ามเนื้อที่ทดสอบอยู่นั้นมีความอ่อนแอ
วิธีการรักษาบำบัดกล้ามเนื้อที่อ่อนแอและอวัยวะที่เกี่ยวข้องก็โดยให้ผู้ทดสอบออกแรงกดที่จุดสะท้อนกลับหรือจุดฝังเข็มที่เหมาะสมสักพักหนึ่งเพื่อกระตุ้นและเสริมสร้างความแข็งแรงให้กับเนื้อเยื่อที่อ่อนแอ แล้วจึงปล่อยให้กล้ามเนื้อได้พัก
การทดสอบเพื่อประเมินประสิทธิภาพของการปรับตามแบบฉบับของไคโรแพร็คติค จะทำเมื่อมีการทดสอบกล้ามเนื้อในตอนแรกแล้ว และมีการบ่งชี้ว่า กล้ามเนื้อนั้นมีความอ่อนแอ
ในช่วงติดตามผลการทดสอบจะช่วยบอกได้ว่า การปรับได้ช่วยฟื้นฟูการส่งสัญญาณของประสาทหรือไม่ และช่วยให้อวัยวะนั้นๆ กลับมาทำงานได้ในระดับปกติหรือไม่
ส่วนใหญ่แล้ว ไคโรแพร็คเตอร์ จะเป็นผู้ที่ใช้ คิเนซิโอโลยีประยุกต์ แต่ก็มีการนำเอาหลักการของคิเนซิโอโลยีประยุกต์ไปปรับใช้ในเวลาที่รักษาคนไข้ของตนด้วยเหมือนกันในแพทย์แผนปัจจุบัน ทันตแพทย์ ผู้เชี่ยวชาญในการบำบัดรักษาเท้าและนิ้วเท้า(podiatrist) จิตแพทย์ และนักวิชาชีพด้านดูแลสุขภาพอื่นๆ
สามารถติดต่อขอข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับคิเนซิโอโลยีประยุกต์ รวมทั้งรายชื่อผู้บำบัดรักษาได้จาก วิทยาลัยคิเนซิโอโลยีประยุกต์ ตามที่อยู่ดังนี้
International College of Applied Kinesiology
P.O. Box 905, Lawrence, KS 66044
USA.
เรียบเรียงโดย:สุวิชญ์ ปรัชญาปารมิตา