สำหรับผู้ใส่ใจในการรักษาสุขภาพ ทั้งสุขภาพกาย และสุขภาพจิต

ข้อดีและข้อเสียของการฉีดยาและกินยา

ในปัจจุบันมีผู้นิยมใช้ยาฉีดกันเป็นจำนวนมาก โดยเข้าใจผิดว่ายาฉีดให้ผลดีกว่ายากิน หรือยาทาภายนอกเสมอไป

จุดประสงค์ของการให้ยากับคนไข้ ก็เพื่อจะให้ยาเข้าไปสู่อวัยวะส่วนต่างๆ ที่ยาไปออกฤทธิ์ การจะเลือกใช้วิธีใดนั้น ขึ้นอยู่กับเงื่อนไข ต่างๆ มากมาย เช่น

1. ชนิดของยา ยาบางชนิดถูกทำลายด้วยกรด หรือน้ำย่อยในกระเพาะ ให้กินไม่ได้ จำเป็นต้องฉีด

2. สภาพของผู้ป่วย ผู้ป่วยที่ไม่สามารถกินยาทางปากได้ เช่น หมดสติ มีอาการอุดตันในทางเดินอาหาร มีความผิดปรกติในทางเดินอาหาร ทำให้มีอาการอาเจียนมาก หรือการดูดซึมของทางเดินอาหารไม่ดีพอ ผู้ป่วยเหล่านี้จำเป็นต้องให้ยาโดยวิธีฉีด เพราะใช้วิธีกินไม่ได้ผล

3. อาการ และความรุนแรงของโรค คนไข้ที่มีอาการรุนแรง เช่น หายใจขัด ต้องการยาที่ให้ออกฤทธิ์ในทันทีทันใด จำเป็นต้องใช้ยาฉีด แต่ก็ไม่ได้หมายความว่า ยาฉีดจะให้ผลในการรักษาเร็วกว่ายากิน หรือยาทาเสมอไป

4. ตำแหน่งที่ยาไปออกฤทธิ์ ตัวยาบางชนิดที่ต้องการให้ไปลดกรดในกระเพาะ ถ้าใช้วิธีฉีดจะไม่ได้ผล ดังนั้นการที่เข้าใจว่ายาฉีดรักษาโรคแผลกระเพาะได้ดีกว่ายากินเสมอไปนั้นไม่จริงเสมอไป

โรคผิวหนังบางชนิด เช่น กลาก เกลื้อน เป็นโรคที่เกิดกับผิวหนังชั้นบนเท่านั้น การใช้ยาฉีดจะไม่ให้ผลอะไรเลย เพราะยาไม่สามารถขึ้นไปถึงบริเวณที่เป็นผิวหนังชั้นบนได้ ต้องใช้ยาทาจึงจะได้ผล เป็นต้น

เมื่อพิจารณาเงื่อนไขต่างๆ ดูแล้ว ก่อนที่จะตัดสินใจว่าจะเลือกวิธีใดในการให้ยา ก็ควรตระหนักไว้เสมอว่า ยาฉีดไม่ได้มีข้อดีพิเศษอะไรไปกว่ายากินเลย ยากินที่ให้ผลดีเท่าหรือดีกว่ายาฉีดก็มี เพราะยากินนั้นพิษของมันบางส่วนจะถูกทำลายที่ตับ ก่อนกระจายไปทั่วร่างกาย การออกฤทธิ์ของยาฉีดและยากินก็เหมือนกัน แตกต่างกันเฉพาะระยะเวลาในการออกฤทธิ์เท่านั้น นอกจากนี้ยังต้องคิดไว้เสมอว่า การที่จะเอาเข็มแทงเข้าไปในเนื้อมนุษย์นั้น ไม่ใช่สิ่งที่น่าทำโดยไม่จำเป็นจริงๆ และต้องคำนึงถึงข้อเสียของยาฉีดดังต่อไปนี้ด้วย

1. ยาฉีด  อาจทำให้เกิดการแพ้อย่างรุนแรงจนถึงตายได้ โดยเฉพาะยาที่เข้าพวกเพนิซิลลินทุกชนิด เช่น โปรเคนเพนิซิลลิน เพ็นสเตร็ป เพนิซิลลินจี แอมพิซิลลิน เป็นต้น ยาอื่นๆ ก็อาจทำให้แพ้รุน แรงได้เหมือนกัน รวมทั้งพวกไวตามินด้วย ส่วนยากิน ถึงแม้จะแพ้ก็อาการเบากว่า เพราะพิษบางส่วนถูกทำลายไปบ้างแล้ว

2. เข็มและเครื่องมือที่ใช้ในการฉีดยา ถ้าฆ่าเชื้อโรคหรือใช้เทคนิคในการฉีดไม่ดีพอ อาจทำให้เชื้อโรค เข้าไปในร่างกายทำให้เป็นฝีหนอง อย่างที่เรียกกันว่า ฝีหัวเข็ม หรือหนักกว่านั้นถ้าเชื้อที่เข้าไปเป็นเชื้อ บาดทะยักด้วยอาจทำให้ถึงตายได้

3. ผู้ที่ขาดความชำนาญ หรือหลงว่าตัวเองชำนาญ อาจปักเข็มไปถูกเส้นประสาทหรืออวัยวะภายในที่สำคัญ ทำให้เป็นอัมพาตหรือเกิดอันตรายอย่างอื่นๆ ได้

4. ค่าใช้จ่ายในการให้ยาโดยวิธีฉีดนั้นแพง และยุ่งยากกว่าวิธีกินหรือทา ในกรณีทำเป็นยาตัวเดียวกัน เพราะค่าใช้จ่ายในการทำยาฉีดแพงกว่า

5. คนไข้ต้องเจ็บตัว และอาจถึงกับพิการหรือทำให้เสียการงานไปเลยก็ได้

ส่วนข้อดีของยาฉีดก็มีอยู่บ้าง ดังได้กล่าวมาแล้วคือ ในรายที่ต้องการยาที่ให้ออกฤทธิ์ทันที หรือต้องการยาที่ไม่ถูกดูดซึมในทางเดินอาหาร หรือในผู้ป่วยที่หมดสติหรือมีอาการผิดปกติในทางเดินอาหาร เป็นต้น

ข้อดีของยากิน สะดวกใช้ได้ด้วยตนเอง ประหยัดกว่า อันตรายที่จะเกิดน้อยกว่า มีช่วงเวลาแก้ไขได้มากกว่า

ยา

↑ กลับสู่ส่วนบนของหน้า