เป็นการออกกำลังกายและฝึกความคิด โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อปรับปรุงปัญหาสายตาด้วยวิธีธรรมชาติที่ครอบคลุม วิธีการนี้ไม่ได้ช่วยแก้ปัญหาของต้อหินหรือต้อกระจก ระบบนี้แม้จะมีหลายชื่อแต่ก็มีความหมายเป็นอย่างเดียวกัน ซึ่งในบางครั้งก็เรียกว่า วิธีการฝึกสายตาแบบเบทส์(Bates Method of Vision Training) วิธีให้การศึกษาสายตาใหม่แบบเบทส์(Bates Method of Visual Re-education) และวิธีของเบสท์ในการปรับปรุงสายตา(Bates Method of Sight Improvement)
จักษุแพทย์ที่มีชื่อเสียงโด่งดังที่สุดคนหนึ่งในนิวยอร์คซิตี้ คือ นายแพทย์วิลเลียม โฮราทิโอ เบทส์ เริ่มหมดกำลังใจกับการแพทย์แผนเก่าทีละน้อย และได้ตั้งคำถามเรื่องการใช้แว่นตาในกรณีเพื่อแก้ไขปัญหาสายตา และเขาก็ได้เดินทางไปยังห้องแล็บในมหาวิทยาลัยโคลัมเบียซึ่งเป็นที่มีการทดลองแบบเก่าๆ อย่างเป็นพื้นฐานของวิชาการด้านจักษุวิทยา
เมื่อ ดร.เบทส์ วิเคราะห์ตาของเด็กนักเรียน 20,000 คนแล้วได้ค้นพบว่า ความผิดปกติเรื่องสายตา ทั้งแบบสั้น ยาวและเอียง ล้วนมีสาเหตุมาจากการใช้สายตาอย่างผิดๆ หรือเพราะความอ่อนแอของกล้ามเนื้อตา 6 ส่วนที่มีมาแต่เดิมทำให้ไม่สามารถปรับเลนซ์ตาได้ถูกต้อง ซึ่งความบกพร่องไม่ได้อยู่ที่ตัวเลนซ์ ดร.เบทส์พบว่าความเครียด คือสาเหตุสำคัญที่ทำให้กล้ามเนื้อตาอ่อนแอ และกล้ามเนื้อตาจะสามารถใช้เลนซ์ในการจับภาพได้อย่างถูกต้องทันทีที่ความตึงเครียดถูกกำจัดออกไป
ดร.เบทส์ ได้พบข้อสรุปนี้โดยบังเอิญจากการที่เขาได้นั่งอยู่ในห้องมืดๆ โดยเอาข้อศอกเท้าบนโต๊ะแล้วเอามือปิดหน้าไว้ และ 10 นาทีหลังจากที่เขาเอามือออก เขาก็รู้สึกสดชื่นขึ้นพร้อมๆ กับหายปวดตา สามารถมองสิ่งต่างๆ ในห้องได้ชัดเจนและห้องดูสว่างขึ้น
ดร.เบทส์ ได้ศึกษาปฏิกิริยาและการกระทำของตาอย่างละเอียดทุกแง่มุม เขาทดลองกับปลา นก สัตว์ต่างๆ และมนุษย์ และจากผลของการทำงานศึกษานี้ ในปี ค.ศ.1920 เขาก็ได้คิดระบบการออกกำลังกล้ามเนื้อตากับกระบวนการผ่อนคลายกล้ามเนื้อขึ้นมา
วิธีการประมวลการฝึกสายตาของ ดร.เบทส์ ได้เขียนขึ้นมาเป็นตำราและจัดพิมพ์ออกมาในรูปหนังสือมีชื่อว่า Better Eyesight Without Glasses หรือสายตาดีขึ้นโดยไม่ต้องใช้แว่น
ในปี ค.ศ.1939 อัลดัส ฮักซ์ลีย์ นักประพันธ์ผู้มีชื่อเสียงโด่งดังได้ใช้วิธีการของเบทส์จนหายจากสภาพที่เกือบจะถึงขั้นตาบอดจากสาเหตุของโรคร้ายแรงอย่างหนึ่ง ทางกองทัพบก ทัพเรือ และทัพอากาศของเยอรมันก็ได้นำเอาวิธีการนี้ไปใช้ด้วย ซึ่งมีผู้ใช้วิธีการของเบทส์ช่วยบำบัดรักษาแก่คนทั่วโลกในปัจจุบันนี้
วิธีการออกกำลังตาของเบทส์มี 7 ท่าดังนี้
1. เอาฝ่ามือปิดตาไว้ พยายามนึกภาพสิ่งของหรือประสบการณ์ที่เคยพบเห็นมาอย่างละเอียด นึกถึงสีของสิ่งของหรือสิ่งที่ปรากฏในเหตุการณ์ที่นึกถึงเอาไว้ด้วย ซึ่ง ดร.เบทส์ได้เล่าว่า คนไข้คนหนึ่งมีสายตาดีขึ้นมากด้วยการนึกภาพดอกบัตเตอร์คัพที่สวยงามขึ้นมาในใจ เขาบอกว่าการนึกเห็นภาพในใจจะช่วยให้มองเห็นสิ่งที่เป็นจริงได้ชัดยิ่งขึ้น
2. มองผ่านๆ โดยไม่เพ่ง เคลื่อนสายตาที่จับมองภาพจากจุดหนึ่งไปที่อีกจุดหนึ่ง ตลอดเวลาที่ไม่จ้องอย่างตั้งอกตั้งใจดวงตาจะมีการผ่อนคลายขึ้น
3. กะพริบตาอย่างสม่ำเสมอบ่อยๆ ทุกๆ 10 วินาทีให้กระพริบ 1-2 ครั้ง เพื่อทำความสะอาดและหล่อลื่นดวงตา โดยเฉพาะคนที่สวมแว่นหรือใส่คอนแท็คเลนซ์ ซึ่งนายแพทย์เบทส์ได้แนะนำให้กระพริบตาถี่ๆ จนติดเป็นนิสัย
4. นั่งที่โต๊ะสบายๆ และผ่อนคลาย หลับตาเอาข้อศอกวางบนเบาะที่เอามาวางไว้บนโต๊ะ ให้หลังและคอตั้งตรง ไม่ให้ศีรษะเอียง เอามือปิดตาไว้โดยไม่ให้มือสัมผัสกับตา ให้งอนิ้วมือแล้วปิดครอบกระบอกตาไว้และให้คิดถึงสิ่งที่ทำให้เกิดความรู้สึกสบายใจ เช่น สถานที่ชื่นชอบ หรือที่ที่เคยไปแล้วมีความสุข หรืออาจจะฟังวิทยุไปเรื่อยๆ โดยใช้เวลานาน 10 นาที แนะนำให้ทำเช่นนี้อย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง หรือทำเมื่อเมื่อหรือปวดตา
5. ใช้ดินสอสองแท่ง แท่งแรกถือไว้ตรงหน้า อีกแท่งถือไว้ห่างออกไปโดยเหยียดแขนออกไปให้สุด จ้องดินสอแท่งที่หนึ่งด้วยตาทั้งสองข้างแล้วกะพริบตา แล้วเปลี่ยนมาจ้องที่ดินสอแท่งที่สอง ทำเช่นนี้สลับกันหลายๆ ครั้ง
6. วักน้ำใส่ตา ในตอนเช้าก่อนทำอย่างอื่นให้สาดน้ำอุ่นใส่ตาที่หลับอยู่ 20 ครั้ง แล้วเปลี่ยนมาใช้น้ำเย็นสาดอีก 20 ครั้ง เพื่อเป็นการกระตุ้นการหมุนเวียนของโลหิต ก่อนนอนก็ให้ทำอย่างเดียวกันนี้แต่สลับมาใช้น้ำเย็นก่อนแล้วจึงใช้น้ำอุ่นที่หลัง
7. ยืนแยกเท้า เอนตัวไปทางข้างๆ อย่างช้าๆ ปล่อยให้ตาเอนหรือแกว่งไปกับการเคลื่อนไหวของร่างกายด้วย ให้สังเกตการณ์เคลื่อนไหวของภาพที่เห็น เพื่อให้นัยน์ตามีการผ่อนคลายและยืดหยุ่นมากขึ้น เมื่อมีโอกาสให้ออกกำลังสายตาด้วยวิธีนี้เสมอๆ หรือฟังเพลงไปด้วยก็ได้ในระหว่างที่ทำ
เรียบเรียงโดย:สุวิชญ์ ปรัชญาปารมิตา