พัฒนาการแห่งการผสมพันธุ์

วัยก่อนคลอด (Prenatal Period)
จุดกำเนิดของชีวิตมนุษย์ และพัฒนาการของชีวิตมนุษย์ตลอดจนพฤติกรรมต่างๆ ในระหว่างที่ยังอยู่ในครรภ์มารดา ซึ่งแบบแผนพฤติกรรมในระหว่างนี้มีความพิสดารน่าตื่นใจมาก

แรกเริ่มเดิมทีเราท่านเป็นสิ่งมีชีวิตที่มีกายภาพเป็นเซลล์เพียงเซลล์เดียว หนักราวเศษ 15 ส่วน สิบล้านกรัม พอออกจากครรภ์ร่างกายเราประกอบด้วยเซลล์สองร้อยพันล้านเซลล์ หนักราว 3250 กรัม เรางอกงามขึ้น ถึงสองพันล้านเท่า เมื่อเราอยู่ในครรภ์ได้ไม่กี่เดือน หัวใจเราเริ่มเต้น ต้องนับว่าเป็นวันที่ใหญ่ยิ่งของชีวิตทีเดียว เราเริ่มมีสมองก่อนมีมือ มีแขนก่อนมีขา พัฒนากล้ามเนื้อและระบบประสาท แล้วก็รู้จักดิ้น เราเห็นแต่ความมืด เผชิญภัยอันตรายที่อาจมีขึ้นมากหลาย แต่ในที่สุดเราก็ออกจากครรภ์ของแม่มาอยู่ในโลก

พัฒนาการแห่งการผสมพันธุ์

ดังได้กล่าวข้างต้นนี้ว่าเราท่านเป็นสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียวเมื่อเริ่มจะเป็นมนุษย์ บัดนี้จะได้อภิปรายเรื่องของ เซลล์ที่กล่าวนี้ด้วยการเริ่มกล่าวถึงไข่และสเปิม

ไข่ (ovum)
ลึกลงไปในส่วนท้องตอนล่างของหญิงเป็นที่ตั้งอวัยวะสำคัญเรียกว่ามดลูก ลักษณะคล้ายขวดที่ควํ่าเอาปากลงด้านล่าง ตอนบนของมดลูกมีท่อทางแยกออกไปด้านซ้ายและขวา เรียกชื่อว่า Fallopian tube ปลายท่อไปจดอวัยวะที่เรียกว่ารังไข่(Ovary) มีจำนวนสองรังอยู่ข้างซ้ายและขวาเหมือนกัน

ในรังไข่เป็นคลังที่รวบรวมไข่ไว้ แม้เพียงเมื่อแรกเกิด แม่หนูก็มีไข่ที่ยังไม่สุกประมาณสี่แสนฟอง อยู่ในตัวแล้ว เมื่อหล่อนเติบโตบรรลุถึงวัยแรกรุ่น ธรรมชาติก็เข้ามาจัดให้ไข่ที่สะสมไว้นั้น “สุก (Mature)” เพื่อใช้สืบพันธุ์มนุษยชาติสืบต่อไป โดยกลไกธรรมชาติดังนี้

ประมาณวันที่สิบหลังจากหญิงทั่วไปเริ่มมีระดูตามปกติ ไข่ที่สะสมอยู่ในรังไข่ข้างซ้ายหรือขวา ข้างใดข้างหนึ่งจำนวนหนึ่งฟองได้รับการกระตุ้นจากฮอร์โมน ให้ถึงระยะเติบโตทันทีตลอดเวลาราว 3-4 วัน พอสุดระยะแล้วเปลือกที่หุ้มไข่แตกออก ไข่หลุดจากที่เดิมเข้าสู่ท่อ Fallopian tube เริ่มเคลื่อนตามทางเข้ามาสู่มดลูก ถ้ามิได้มีการผสมพันธุ์ ไข่ก็จะถูกขับออกจากร่างกายของหญิงไปพร้อมเลือดเป็นประจำเดือน

วัฏจักรดังกล่าวมาข้างต้น ดำเนินไปโดยปกติเป็นรอบๆ ละ 28 วัน ตลอดไปในชีวิตของหญิง ตั้งแต่วัยแรกรุ่นจนสิ้นสุดคือการหมดระดูในวัยกลางคน

ไข่นี้มีขนาด ±0.15 มิลลิเมตร ดูตามตัวเลขเห็นว่าเล็กเหลือเกิน แต่ก็เป็นเซลล์ใหญ่ที่สุดในร่างกายมนุษย์

สเปอมาโตซัว (Spermatozoa)
คำนี้เรียกกันสั้นๆ ว่า สเปิม ตัวมันคล้ายลูกกบระยะต้น แต่มีหางยาวมาก วัดความยาวตลอดตัวได้ 1/600 ของหนึ่งนิ้วฟุต นับเป็นหนึ่งในจำพวกเซลล์เล็กที่สุด ชายตั้งแต่วัยแรกรุ่นผลิตเซลล์นี้ในอัณฑะของตน เพื่อการผสมพันธุ์

สเปอมาโตซัว (ภาพจาก Craig, 1980 หน้า 62)
สเปิม 2 ตัว ที่มีลักษณะต่างกัน ตัวที่ใหญ่หางสั้นเป็นตัวที่ธำรงโครโมโซม X ไว้ในตัว ถ้ามันมีโอกาสผสมพันธุ์ เด็กที่เกิดมาจะมีเพศเป็นหญิง ส่วนตัวที่หัวเล็ก แต่หางยาวกว่า ว่ายน้ำเร็วกว่า เป็นตัวธำรงโครโมโซม Y ไว้ในตัว ถ้ามันมีโอกาสผสมพันธุ์ เด็กที่เกิดมาจะมีเพศเป็นชาย

สเปิมไม่มีการจำกัดจำนวนเหมือนไข่ ชายหนุ่มที่มีอนามัยดีอาจผลิตเซลล์นี้ได้วันละหลายร้อยล้านตัว มันออกจากร่างกายชายโดยแรงขับครั้งหนึ่งๆ ก็นับตั้งห้าร้อยล้านตัว เป็นธรรมชาติของมันที่จะเดินทางผ่านมดลูกไปเข้าท่อ Fallopian tube ซึ่งเป็นทางที่ไข่ที่สุกแล้วจะออกมาพบกัน

ที่มา:ศรีเรือน  แก้วกังวาน
สาขาจิตวิทยา คณะศิลปะศาสตร์
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์