สำหรับผู้ใส่ใจในการรักษาสุขภาพ ทั้งสุขภาพกาย และสุขภาพจิต

ครรภ์ปริมณฑล

เป็นการเจ็บป่วยและวิธีการรักษาขณะตั้งครรภ์ เช่น อาการไข้ที่เป็นไปต่างๆ หรือมีอาการทำให้จับ ให้ลง ให้รากเป็นโลหิต พิษโลหิต แท้งลูกโลหิตทำให้ร้อนหนาว ระส่ำระสาย

หลังจากแท้งหรือหลังคลอดอาจเกิดการติดเชื้อจึงทำให้เกิดอาการต่างๆ ขึ้น อาการไข้หนาวสั่นอาจเพราะเป็นไข้มาลาเรีย หรือระบบปัสสาวะมีการติดเชื้อก็ได้

ตั้งครรภ์แล้วให้ลงหรือถ่ายโลหิต ถ่ายเป็นเลือดขณะท้อง อาจเป็นอาหารของริดสีดวงหรือลำไส้อักเสบ

ที่ว่าบางรายโลหิตตกทวารหนักทวารเบา เป็นบิดถ่ายเป็นมูกเลือด ท้องผูกให้เป็นพรรดึก แล้วให้จุกเสียดให้แดกอก ซึ่งโดยปกติมดลูกของสตรีที่ท้องจะกดทับอยู่บริเวณอุ้งเชิงกราน ทำให้บริเวณลำไส้ใหญ่มีการไหลเวียนของโลหิตได้ไม่ดี จึงทำให้ทวารหนักบวมเกิดอาการคล้ายริดสีดวงทวาร บางครั้งทวารหนักก็ยื่นออกมา มีมูกเลือดออกมาเมื่อถ่ายอุจจาระ ปัญหานี้จะมีมากขึ้นเมื่อมีอาการท้องผูกร่วมด้วย

โบราณคิดว่าเพราะมารดากินของแสลงที่เป็นของร้อนของเผ็ดเข้าไปจึงทำให้ทารกดิ้นมาก ซึ่งอาจเป็นการดิ้นที่ผิดปกติ จึงใช้คำว่า กุมารดิ้นรนกระสับกระส่ายนักแล ให้ร้อนในอุทรเป็นกำลัง ท่านให้เอาเปลือกมะตูมฝนด้วยน้ำปูนใสทาให้ทั่วท้อง แก้กระวนกระวาย กุมารอยู่ในครรภ์นั้นก็เป็นปกติ การดิ้นรนนี้แค่ใช้ยาทาภายนอกก็หายไม่น่าจะหนักหนาอะไร การดิ้นของเด็กถือเป็นเรื่องที่ดีในปัจจุบันเพราะแสดงว่าเด็กแข็งแรง แต่การดิ้นรนกระสับกระส่ายก็ไม่ได้บอกไว้ว่าแตกต่างกับการดิ้นรนธรรมดาอย่างไร และยังมีปัญหาอื่นๆ อีกเช่น การคลอดยาก รกค้าง เศษรกขาดในมดลูก ซึ่งอาจทำให้ตกลูกได้ ในปัจจุบันจะป้องกันการตกเลือดซึ่งอาจทำให้ช็อกตายได้ด้วยการล้วงรก ขูดมดลูก ควรทำการวิจัยฤทธิ์กระตุ้นมดลูกให้บีบตัวของยาสะเดาะรกด้วย ส่วนเมล็ดฝ้ายแดงนั้นเป็นที่รู้กันว่าใช้เป็นยาคุมกำเนิดของผู้ชาย

การแพทย์แผนปัจจุบันสามารถแก้ไขปัญหาเกี่ยวกับการคลอดบุตรยากหรือทารกตายในครรภ์ได้เป็นอย่างดี เช่น การผ่าเด็กออกทางหน้าท้องเมื่อคลอดยากเพื่อลดความเสี่ยงที่ทำให้เด็กเสียชีวิต ในสมัยก่อนก็แค่ใช้การทายาที่เท้า ซึ่งปัจจุบันก็มีการนวดฝ่าเท้าที่ส่งผลต่ออวัยวะภายใน ซึ่งอาจเกิดจากการดูดซึมของยาผ่านเข้าทางผิวหนังก็ได้ และการคลอดก็จะดำเนินต่อไปแม้เด็กจะตายในท้องแล้ว เว้นเสียแต่จะเป็นการคลอดท่าที่ผิดปกติที่ทำให้ออกมาไม่ได้จริงๆ

อาการครรภ์เป็นพิษก็พบเช่นกันในสมัยโบราณ คืออาการจะคล้ายการชัก มีอาการบวม ปวดศีรษะ และชักเป็นอาการสำคัญ

ในคัมภีร์อาจเป็นการชักด้วยสาเหตุอื่นก็ได้เนื่องจากไม่ได้กล่าวถึงการบวม เช่น ลมอันบังเกิดแก่สตรีอันมีครรภ์ก็ดี คลอดลูกแล้วก็ดี แลโลหิตตีขึ้นทำพิษต่างๆ ดุจดังปีศาจเข้าสิงอยู่ในตัวก็ดี ให้เอายาขนานนี้นัตถุ์หาย

ที่มา:จากหนังสือวิทยาศาสตร์ในการแพทย์แผนไทย
โดยอาจารย์แพทย์หญิงเพ็ญนภา ทรัพย์เจริญ
รองอธิบดีกรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก

↑ กลับสู่ส่วนบนของหน้า