สามีภรรยาผู้อยากมีลูกแต่มีไม่ได้ด้วยความบกพร่องอย่างใดก็ตาม อาจเป็นเพราะเหตุทางฝ่ายสามีหรือฝ่ายภรรยา หรือทั้งสองฝ่ายก็ได้ ในสมัยปัจจุบันเทคโนโลยีทางการแพทย์และความก้าวหน้าทางวิชาการ สูติกรรมได้ทำให้เกิดวิธีพิเศษเพื่อช่วยให้ผู้ไม่สามารถมีลูกเหล่านั้นมีลูกสมปรารถนา ได้แก่
1. ผสมเทียม: สามี – ภรรยา
ดูเหมือนวิธีง่ายที่สุดและมีมาก่อนวิธีอื่นได้แก่การผสมเทียม (Artificial insemination) วิธีการนี้ได้แก่ การนำเอาสเปิมจำนวนหนึ่งจากสามีหรือจากชายผู้อื่นที่ยินยอมให้สเปิม (และทั้งสามีภรรยายินยอม) ฉีดเข้าไป ในปากมดลูกของหญิง เมื่อสเปิมที่ฉีดเข้าไปได้ผสมพันธุ์กับไข่แล้ว กระบวนการตั้งครรภ์ก็ดำเนินไปเหมือนการตั้งครรภ์จากมีเพศสัมพันธ์ตามธรรมดา
2. เพาะในหลอดแก้ว : สามี – ภรรยา
วิธีเพาะในหลอดแก้ว ไข่ของแม่ถูกนำออกจากร่างกายโดยวิธีทางศัลยกรรมไปไว้ในจานแก้วพิเศษ แล้วได้รับการผสมพันธุ์จากสเปิมของพ่อ เมื่อไข่ที่ผสมพันธุ์สำเร็จได้เติบโตขึ้นมีแปดเซลล์แล้ว ก็นำกลับไป ใส่ในมดลูกของแม่ จากนั้นก็เติบโตตลอดไปจนกระทั่งคลอด
3. เพาะในหลอดแก้ว : สเปิมสามี – ไข่ของหญิงอื่น – ครรภ์ของภรรยา
มีกรณีตัวอย่างที่สำคัญได้แก่หญิงชาวออสเตรเลียผู้ไม่สามารถมีลูกได้เพราะรังไข่ของเธอไม่สามารถปลดปล่อยไข่ที่สุก (ตามธรรมชาติ) และไม่สามารถหลั่งฮอร์โมนที่ต้องใช้ในการมีครรภ์ คณะแพทย์ได้ช่วยเธอ โดยไข่ที่ได้รับบริจาคจากหญิงคนหนึ่ง ซึ่งท่อ Fallopian tube อุดตัน คณะแพทย์นำไข่ 5 ฟองจากผู้บริจาคไปเพาะเลี้ยงในหลอดแก้ว โดยใช้สเปิมของสามีเธอ หญิงผู้รับบริจาค (ภรรยา) เตรียมตัวล่วงหน้าก่อน แล้วสองเดือนครึ่ง โดยรับประทานฮอร์โมนที่เตรียมมดลูกไว้ให้เหมาะสำหรับตั้งครรภ์ หญิงผู้รับบริจาค และผู้บริจาคมีความเท่าเทียมเสมอกันในเรื่องสีของผม สีของตา รูปร่างทรวดทรง การสมาคม และการศึกษา หลังจาก Embryo ถูกย้ายไปเข้ามดลูกหญิงผู้รับบริจาคแล้ว เธอต้องรับประทานฮอร์โมนเพิ่มเติมให้เหมือนตั้งครรภ์ตามธรรมดา อีก 38 สัปดาห์ต่อมา ก็คลอดลูกเป็นชาย กรณีตัวอย่างนี้ได้นำไปใช้ในที่อื่นๆ อีก
4. ผสมเทียม : สเปิมของสามี – ไข่ของหญิงอื่น -ครรภ์ของภรรยา
ในสหรัฐอเมริกามีการทดลองเคลื่อนย้ายไข่โดยวิธีอื่นอีก เช่น ในคาลิฟอร์เนีย หญิงคนหนึ่งได้รับ Embryo จากหญิงคนหนึ่งไม่ใช่จากหลอดแก้ว หญิงผู้บริจาคได้รับการ “ผสมเทียมจากสเปิมของสามีของหญิงผู้รับ (ภรรยา)” หลังการผสมพันธุ์แล้ว 5 วัน มดลูกของหญิงผู้บริจาคถูกชำระล้างด้วยน้ำยาพิเศษ ได้ไข่ที่ผสมพันธุ์แล้วเอามาฝังไว้ในมดลูกของหญิงผู้รับ เก้าเดือนภายหลังก็ให้กำเนิดแก่ทารกคนหนึ่ง
5. ผสมเทียม : สเปิมของสามี-ไข่ของภรรยา-มดลูกของหญิงอื่น (แม่เทียม)
สามีภรรยาบางคู่หันไปใช้วิธีมีแม่เทียม ในสถานการณ์เช่นนี้ สามีภรรยาว่าจ้างหญิงคนหนึ่งให้ตั้งครรภ์ โดยวิธีผสมเทียมจากสเปิมของสามี และไข่ของภรรยา มีการทำสัญญาให้ถูกกฎหมายว่า หญิงผู้มี ครรภ์จะต้องส่งลูกให้แก่คู่สามีภรรยานั้นทันทีที่คลอด เป็นการแลกเปลี่ยนกับเงินจำนวนหนึ่งพร้อมค่าใช้จ่ายในเวชกรรมทั้งสิ้น วิธีการนี้เป็นการประดุจ “ให้เช่ามดลูก” ได้กลายเป็นจุดอภิปรายกันในแง่กฎหมายศีลธรรมและจิตวิทยา (เก็บใจความจาก Gormly & Brodzinsky, 1989, หน้า 43-45)
ที่มา:ศรีเรือน แก้วกังวาน
สาขาจิตวิทยา คณะศิลปะศาสตร์
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์