ตากุ้งยิง

ตุ่มที่เปลือกตา

กุ้งยิงเป็นโรคที่พบบ่อยมาก พบได้ทุกเพศทุกวัย และที่ร้ายก็คือเป็นแล้วมักจะเป็นบ่อยสลับข้างกันไปมาเป็นที่น่ารำคาญมาก

การที่เกิดกุ้งยิงขึ้นเพราะสาเหตุรวมๆ กันคือ บริเวณต่อมที่ขับไขมันรอบๆ ขนตาจะมีทางเปิดที่ขอบๆ เปลือกตาเป็นรูเล็กๆ รูเปิดนี้อาจจะอุดตันเป็นบางส่วน เชื้อก็จะแทรกเข้าไป เกิดอักเสบ หรือเกิดเพราะเชื้อเข้าไปก่อนแล้วจึงเกิดอุดตัน เกิดหนองพองตัวโตขึ้นทุกที ทำให้เกิดการกระตุ้นและกดบริเวณรอบๆ มีการแดงบวมร้อน และเจ็บปวด ถ้าหนองมีมากจนนูนเป่งออกมาให้เห็น เป็นหัวหนองได้ กุ้งยิงนี้ถ้าเป็นบริเวณหางตาจะมีอาการรุนแรงมากกว่าที่อื่น อาจจะแดงมากและบวมถึงกับทำให้ตาปิด ถ้าปล่อยให้การอักเสบเป็นต่อไป หนองจะมีมากขึ้นทุกทีจนกระทั่งแตกออก การแตกอาจจะแตกออกมาด้านนอกหรือด้านใน ถ้าปล่อยให้แตกออกเองเช่นนี้ หนองจะออกมาไม่ค่อยหมด ตาจะยุบบวมลง แต่บริเวณที่เป็นมักจะไม่ยุบบวมสนิท ที่บริเวณตรงที่แตกอาจเกิดแผลเป็นเป็นตุ่มดูแล้วบางครั้งคล้ายเนื้องอก แต่บางรายเมื่อแตกแล้วสิ่งต่างๆ ภายในถุงที่อักเสบออกมาหมด ทุกอย่างก็ยุบสงบ เหมือนไม่มีอะไรเกิดขึ้นได้

อีกแบบหนึ่งคือ การอักเสบมีเล็กน้อย หรือมีเพียงการอุดตัน ต่อมขับสิ่งต่างๆ ออกมาไม่ได้ตกค้างอยู่ข้างใน นานวันเข้าก็บวมนูนขึ้นมา แต่ไม่มีการเจ็บปวด ผู้เป็นจะรู้สึกว่ามีตุ่มเกิดขึ้นที่เปลือกตาโดยเฉพาะหนังตาบนจับดูก็เคลื่อนไปมาได้เล็กน้อยกดไม่เจ็บเวลาหลับตา ผู้อื่นจะสังเกตได้ง่ายว่าบริเวณนั้นนูนกว่าปกติ และอาจจะพบได้พร้อมๆ กันหลายแห่ง

เคยเป็นที่เชื่อกันว่าตากุ้งยิงนั้นเกิดขึ้นเพราะไปแอบดูใครมา แต่เท่าที่ได้มีการพิสูจน์หาสาเหตุกันแล้ว พบว่าไม่มีความ สัมพันธ์กันอย่างใด กุ้งยิงตามที่กล่าวเกิดขึ้นเพราะมีการอุดตัน ของต่อมบริเวณเปลือกตาและมีเชื้อเข้าไปทำให้เกิดเป็นหนอง แตก็มีโรคหรือสภาวะหลายอย่างที่ทำให้เกิดเป็นกุ้งยิงได้ง่าย สาเหตุ เหล่านั้นมี

1. สุขภาพทั่วไปทรุดโทรม มีโรคเรื้อรัง ขาดอาหาร ขาดวิตามิน อดนอน ฟันผุ โพรงจมูกอักเสบ

2. การรักษาความสะอาดทั่วไปไม่ดี เช่น ผิวหนังสกปรก มือไม่สะอาด เครื่องนุ่มห่มไม่สะอาด

3. มีโรคที่ติดเชื้อง่าย เช่น เบาหวาน พิษสุราเรื้อรัง

4. มีสายตาผิดปกติ เช่น ตาสั้น เอียง ยาวแล้วไม่ได้แก้ไข พวกนี้ยังไม่ทราบแน่นอนว่า ทำไมทำให้เกิดกุ้งยิงบ่อย แต่คิดว่าผู้ที่มีสายตาผิดปกติแล้วไม่แก้ไข เปลือกตาต้องทำงานมากกว่าปกติ เพื่อต้องการให้เห็นชัด เช่น ต้องหยีตา หรี่ตา หรือเพ่งมากกว่าปกติ

5. มีการทำงานของกล้ามเนื้อตาผิดปกติ โดยเฉพาะพวกที่มีการผิดปกติชนิดที่เรียกว่า ตาเหล่ซ่อนเร้น พวกนี้จะดูอะไร ก็ต้องใช้กล้ามเนื้อออกแรงมาก เพลียตาเร็ว อาจเป็นสาเหตุที่ ชักจูงให้เกิดกุ้งยิงได้ง่าย

การแก้ไข กุ้งยิงถ้าเริ่มเป็นแรกๆ เราอาจทำให้หายได้ โดยการให้ยาปฏิชีวนะฆ่าเชื้อพร้อมกับประคบกับความร้อนและนวดเบาๆ รูต่อมอาจจะเปิดออก ทำให้เชื้อถูกยาฆ่าตายหายไปได้ แต่ถ้าเป็นจนขนาดเป็นตุ่มเห็นได้ชัด เห็นหัวหนองแล้วการให้ยาฆ่าเชื้อหรือประคบแบบแรกจะไม่ได้ผล วิธีที่ดีคือต้องสะกิดให้หนองออก รวมทั้งพยายามเอาสิ่งหมักหมมต่างๆ ออกให้หมดด้วยจะหายสนิทดี ตรงกันข้ามถ้าปล่อยทิ้งไว้ให้แตกเองแผลจะกะรุ่งกะริ่ง ถ้าแตกออกด้านนอกต่อไปจะเป็นแผลเป็นน่าเกลียดมากได้

การป้องกัน เนื่องจากกุ้งยิงเป็นแล้วมักจะเกิดขึ้นอีก บ่อยๆ เราต้องพยายามแก้ไขหาทางป้องกันที่แนะนำคือ

1. รักษาสุขภาพทั่วไปให้ดีขึ้น ซึ่งรวมไปถึงอาหารการกินให้มีคุณค่าทางอาหารวิตามินต่างๆ ครบ การพักผ่อนออก กำลังกายต้องให้เพียงพอ เครื่องนุ่งห่ม การขับถ่ายสมํ่าเสมอ และผิวหนังรวมทั้งมือต้องให้สะอาด

2. ถ้ามีโรคเรื้อรังต้องพยายามควบคุมโรคให้ดีที่สุด

3. ถ้ามีการผิดปกติทางสายตา หรือกล้ามเนื้อตาต้องจัด การใส่แว่น หรือการออกกำลังฝึกกล้ามเนื้อตา