สำหรับผู้ใส่ใจในการรักษาสุขภาพ ทั้งสุขภาพกาย และสุขภาพจิต

ชนิดของเชื้อโรคที่ทำให้เกิดโรคติดต่อ

โรคติดต่อหรือโรคติดเชื้อ เกิดจากเชื้อโรคซึ่งเป็นสิ่งมีชีวิตหลายชนิด มีทั้งจำพวกสัตว์ พืช และจำพวกกึ่งสัตว์กึ่งพืช ซึ่งมีความแตกต่างกันทั้งขนาด รูปร่างลักษณะ ความรุนแรงในการ ทำให้เกิดอาการของโรค รวมทั้งการแพร่กระจายจากที่หนึ่งไปสู่อีกที่หนึ่ง

โดยทั่วไป อาจจำแนกเชื้อที่ทำให้เกิดโรคติดต่อออกเป็นชนิดใหญ่ๆ ได้ 5 ชนิด คือ

1. แบคทีเรีย หรือบัคเตรี (Bacteria)

เป็นจุลินทรีย์หรือเชื้อโรคที่จัดอยู่ในจำพวก พืชเซลล์เดียว มีการเจริญเติบโต การกินอาหาร ขับถ่ายของเสียแบบเดียวกับพืช ขยายพันธุ์ โดยการแบ่งตัว เป็นเชื้อโรคที่มีขนาดเล็กมากจนไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า ต้องดูด้วย กล้องจุลทรรศน์ที่มีกำลังขยายประมาณ 1,500 เท่า

แบคทีเรียแต่ละชนิดมีรูปร่างแตกต่างกันไป ดังนี้

พวกที่มีรูปร่างกลม เรียกว่า ค็อกไซ (Cocci) อยู่รวมกันเป็นกลุ่ม เซ่น เชื้อที่ทำให้เกิด หนอง ฝี โรคหนองใน พวกที่มีรูปร่างเป็นท่อน หรือเป็นแท่งยาวเรียกว่า บะซิลไล (Bacilli) เช่น เชื้อโรคที่ทำให้เกิดวัณโรค โรคเรื้อน ไข้ไทฟอยด์

พวกที่มีรูปร่างขดเป็นเกลียวสว่าน เรียกว่า สไปโรคีต (Spirocheata) เซ่น เชื้อที่ทำให้เกิดโรคซิฟิลิสเป็นต้นแบคทีเรียสามารถดำรงชีวิตและขยายพันธุโต้ในสภาวะแวดล้อมแทบทุกอย่าง หรือเจริญงอกงามได้ทั้งในสิ่งมีชีวิตและสิ่งไม่มีชีวิต เซ่น ในคน สัตว์ อาหาร นํ้า นํ้านม

 

2.ไวรัส (Virus)

เป็นจุลินทรีย์หรือเชื้อโรคที่มีขนาดเล็กที่สุดในบรรดาเชื้อโรคทุกชนิด สามารถผ่านเครื่องกรองที่ใช้กรองแบคทีเรียได้ ไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า ต้องดูด้วย กล้องจุลทรรศน์ชนิดพิเศษ ที่เรียกว่า อิเล็กตรอนไมโครสโคป (Electronmicroscope) ตามปกติ เชื้อไวรัสจะมีอยู่ทั่วไปในอากาศ โรคที่เกิดจากเชื้อไวรัส เซ่น ไข้หวัด ไข้หวัดใหญ่ คางทูม หัดเยอรมัน อีสุกอีใสไข้เลือดออกไข้ทรพิษ โรคไข้สันหลังอักเสบหรือโปลิโอโรคกลัวน้ำ เป็นต้น ไวรัสเจริญเติบโตเพิ่มจำนวนได้เฉพาะเมื่ออยู่ในเซลล์ (Cell) ของสิ่งมีชีวิตเท่านั้น

 

3. ริกเกตเชีย (Rickettsia)

เป็นจุลินทรีย์หรือเชื้อโรคที่มีลักษณะกึ่งพืชกึ่งสัตว์และมี ขนาดเล็กกว่าเชื้อแบคทีเรียแต่ใหญ่กว่าเชื้อไวรัส มีสภาพกึ่งแบคทีเรีย กึ่งไวรัส คือมีรูปร่างได้ หลายอย่างเหมือนแบคทีเรีย แต่ต้องอาศัยเจริญเติบโตในเซลล์ (Cell) ที่มีชีวิต เชื้อริกเกตเชียสามารถมองเห็นได้ด้วยกล้องจุลทรรศน์ มักอาศัยอยู่ร่วมกับสิ่งมีชีวิตชนิดอื่นซึ่งเป็นพาหะของโรค เช่น เห็บ เหา หมัด เป็นต้น ตัวอย่างของโรคที่เกิดจากริกเกตเชียได้แก่ ไข้รากสาดใหญ่ หรือไทฟัส เป็นต้น

 

4. รา หรือ เชื้อรา (Fungus)

เป็นเชื้อโรคที่จัดอยู่ในจำพวกพืชเซลล์เดียว มีขนาดใหญ่กว่าแบคทีเรีย เชื้อรามีรูปร่าง 2 แบบ คือ ราแบบรูปกลมเรียกว่า ยีสต์ ส่วนราแบบเป็นสายเรียกว่า สายรา ราบางชนิดจะมีรูปร่างได้ทั้ง 2 แบบ ขึ้นอยู่กับสภาพแวดล้อมในธรรมชาติ ราบางชนิดจะสร้างสปอร์สำหรับสืบพันธุเกิดเป็นเห็ดขึ้น ราบางชนิดสามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า เช่น ราที่ขึ้นในอาหารจำพวกแป้ง เพราะเจริญเติบโตแบ่งตัวเป็นจำนวนมากจึงทำให้มองเห็นได้ง่าย เช่น ราที่ขึ้นบนผิวขนมปัง เป็นต้น ราหลายชนิดสามารถเห็นไต้ด้วยกล้องจุลทรรศน์ เชื้อราบางชนิด เช่น ยีสต์ สามารถนำมาใช้ประโยชน์ เช่น ใช้ในการทำขนมปัง แต่เชื้อราส่วนใหญ่ให้โทษโดยทำให้เกิดโรค เช่น โรคผิวหนัง กลาก เกลื้อน น้ำกัดเท้า รวมทั้งเชื้อราในอาหารซึ่งสามารถสร้างพิษปล่อยออกมาปนอยู่ในอาหารแล้วทำให้เป็นโรคมะเร็งได้

 

5. ปรสิต (Parasite)

เป็นจุลินทรีย์หรือเชื้อโรคขนาดใหญ่ จัดอยู่ในจำพวกสัตว์ มีขนาดใหญ่กว่าเชื้อโรคชนิดอื่นๆ บางชนิดสามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า เชื้อโรคชนิดนี้มีทั้งพวก เซลล์เดียว ซึ่งมองไม่เห็นด้วยตาเปล่า เรียกว่า โปรโตชัว เช่น เชื้อไข้จับสัน เชื้อโรคบิดมีตัว (บิดอะมีบิก) เป็นต้น และพวกหลายเซลล์ซึ่งสามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า เรียกว่า หนอน พยาธิหรือ เมตาซัว เช่น พยาธิชนิดต่าง ๆได้แก่ พยาธิตัวกลม พยาธิใบไม้ พยาธิตัวตืด พยาธิปากขอ เป็นด้น รวมทั้งแมลงบางชนิด เช่น เหา หิด และโลน จัดอยู่ในพวกปรสิตด้วย

↑ กลับสู่ส่วนบนของหน้า